بررسی عوامل موثر بر رشدسریع بنگاه های جدیدالورود صنایع تولیدی ایران: 84-1375

در ادبیات اقتصاد صنعتی، دسته ای از بنگاه ها که از حیث تعداد، نماینده کوچکی از جامعه کسب و کار را تشکیل داده و با رشد فوق العاده بالای خود، سهم عمده ای را در خالص اشتغال ایجاد شده به خود اختصاص داده اند، تحت عناوین "رشدسریع" و یا "غزال ها" مشهور گردیده اند. تقریباً تمامی مطالعات این حوزه از دهه 1980، همگی بر نقش با اهمیت و کلیدی این بنگاه ها در کمک به رشد اقتصادی تأکید نموده اند. در ایران و با توجه به هدف گذاری سند چشم انداز کشور در افق 1404 در دستیابی به رشد اقتصادی 8 درصدی و نیز تأکید بر بخش صنعت به عنوان پیشقراول توسعه اقتصادی کشور، توجه به این بخش از بنگاه های صنعتی با رشدسریع در اقتصاد ایران و بررسی عوامل موثر بر آن ها می تواند از حیث سیاست گذاری (اشتغال زایی و رشد اقتصادی) حائز اهمیت باشد. موضوعی که هدف اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد. داده های مورد برررسی در این مطالعه از سرشماری کارگاه های صنعتی با 10 نفر کارکن و بیشتر توسط مرکز آمار ایران طی دوره 84-1375 به تفکیک دو دوره کوتاه مدت (5 ساله) و میان مدت (بیشتر از 5 سال) استفاده شده است. برای شناسایی بنگاه های جدیدالورود با رشدسریع نیز روش های چهارگانه رشد مطلق، رشد نسبی سالیانه 10 درصد، رشد نسبی سالیانه 15 درصد و رشد برچ و معیارهای سه گانه اشتغال، ارزش تولیدات و ارزش افزوده به کار گرفته شده است. برای تخمین عوامل موثر با در نظر گرفتن شاخص های چهارگانه ویژگی های بنگاه، ویژگی های صنعت، ویژگی های مخارج و ویژگی های نیروی انسانی، از نرم افزار stata و مدل های پانل دیتا و پروبیت (تخمین 216 مدل) استفاده گردیده است. نتایج این مطالعه بیان گر آن است که عوامل موثر بر رشدسریع در میان دوره های مختلف مورد بررسی به طور قابل ملاحظه ای از یکدیگر متمایز است. این تمایز آشکار با تغییر روش های 12گانه محاسبه رشدسریع نیز صادق است. از حیث سیاست گذاری اقتصادی لازم است برای تعیین عوامل موثر بر رشدسریع، دوره های زمانی کوتاه مدت منطبق با مطالعات پیشین صورت گرفته در این زمینه مد نظر قرار گیرد. همچنین توجه به شرایط موجود در اقتصاد ایران برای انتخاب نوع معیار مورد بررسی و نیز روش محاسبه رشدسریع می تواند یافته های دقیق تری را ارائه نماید.